İşitme Sorunlarının Dil Gelişimine Etkisi
İşitme kaybının dil gelişimi üzerinde olumsuz etkisi vardır. Erken teşhis, uygun cihaz ve terapi gibi etmenler işitme kaybının dil üzerindeki olumsuz etkisini azaltmakta, hatta yok edebilmektedir. Ayrıca araştırmalar, cihaz kullanım süresi ve terapi süresinin dil gelişimini olumlu etkilediğini göstermiştir. Gelin sizlerle işitme sorunlarının dil ve konuşmaya yansıyan alt başlıklarına kısaca bakalım.
İŞİTME SORUNLARININ DERECESİ VE ETKİLERİ NOTLAR
100-400 Hz arası seslere duyarsızlık; seslerin perdelerindeki farkları ayırt etmede, bazı ünlülerin ilk formantını algılamada, ötümlü ve ötümsüz sesleri ayırt etmede güçlük yaratır.
500- 3000 Hz arasını işitebilme ünlüler, ötümlü ünsüzleri ayırt etmede önemlidir.
3000- 8000 Hz arası işitme kaybı özellikle /s/, /z/ ve /t/, /v/, /f/ gibi ünsüzleri ayırt etmede problemlere neden olur.
3000 Hz üstü sesler işitilmezse konuşma anlaşılırlığı %10, 1500 Hz üstü olanlar işitilmezse %70 azalır.
Dili henüz öğrenme aşamasında olan bir çocuk için minimal bir kayıp (çocuklar için 16-24 dB) bile ciddi sonuçlara yol açabilir. Bunun nedeni çocukların dili öğrenmekte olması ve her sesi duymaya gereksinimleri olmasıdır.
Yaklaşık olarak 26-40 dB'lik işitme kayıplarında konuşmanın %25-40'ı, 41-55 dB'lik kayıplarda konuşmanın %80-100'ü kaybedilir.
SÖZÖNCESİ DÖNEMDE İŞİTME KAYIPLI ÇOCUKLARDA DİL GELİŞİMİ HAKKINDA
Çocuk dili öğrenmeye başlamadan önce ortaya çıkan işitme sorunu; sesletim bozukluğuna, dil bozukluğuna ve dil gecikmesine yol açar.
Çocuğun konuşmasında:
Zayıf tını kontrolü,
Değişken prozodi,
Fısıltılı ve hipernazal bir konuşma,
Sesletim kusurları görülebilir.
BİRİNCİL VE İKİNCİL SORUNLAR
İşitme problemlerinin dil gelişimi üzerinde yarattığı sorunlar birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılabilir.
Birincil sorunlar işitsel algılamanın bozulmasına, ikincil sorunlar ise ifadeye yönelik olarak açığa çıkar.
Kaynak: KORKMAZ, B.,SART,G. (2020), Dil ve Beyin, İstanbul: ABA yayınevi
